همهی ما گاهی منتقد خود میشویم یا حتی خود را قضاوت میکنیم اما تا بهحال فکر کردهاید اگر این روند همیشگی شود، ممکن است چه اتفاقی در پس پرده باشد؟ چه نشانههایی دارد؟ چه راهکاری برای بهبود آن وجود دارد در این مقاله می خواهیم درباره نشانه های عزت نفس پایین و اثرات کمبود عزت نفس در زندگی افراد و نحوه درمان کمبود عزت نفس صحبت کنیم. با آکادمی زندگی همراه باشید…
عزت نفس چیست؟
عزت نفس طرز تفکر ما در مورد خود و ارزشی است که برای خود قائل هستیم. پیش تر در مقاله «عزت نفس چیست؟» به طور کامل این مفهوم را باز کردیم و همچنین در پست « تفاوت عزت نفس با اعتماد به نفس » هم گفتیم که این دو مقوله جدا از هم هستند. در واقع خیلی از افراد اعتماد به نفس را با عزت نفس اشتباه می گیرند. ولی ما در اینجا قصد داریم صرفا به نشانه ها و علائم عزت نفس پایین اشاره کنیم.
نشانههای عزت نفس پایین چیست؟
چند بار به دلیل ترس از خجالت یا اشتباه، نظر خود را بیان نکردید؟ آیا اغلب میگویید «متاسفم» در جایی که «ببخشید» کافی است؟ برای افرادی که عزت نفس پایینی دارند، این تکههای کوچک از ترس و اضطراب میتواند منجر به تفکر منفی زیادی شود و احساس کم ارزشی را به ارمغان آورد. در ادامه ۸ نشانه وجود دارد که باید با آگاهی از آنها در مسیر بهبود گام بردارید، چرا که گواه و نشانه عزت نفس پایین در شما هستند.
1. در صحبت کردن و اولویتبندی نیازها، خواستهها و احساسات خود مشکل دارید.
خواسته و نیاز دیگران را بالاتذ از خواستهها و نیاز خود قرار میدهید و خود را اینگونه متقاعد میکنید که آنچه واقعاً میخواهید در لحظه، در مواجهه با نیازهای دیگران اهمیتی ندارد، یا میخواهید از چالش با دیگران اجتناب کنید. در حالی که مراقبت از دیگران یک نقطه قوت شخصیتی در درون شماست، حتی اگر به قیمت نیازها، خواستهها یا احساسات شما تمام شود و مانعی برای رشد شما شود.
2. گفتن «متاسفم» یا احساس گناه برای کارهای روزمره
آیا کلمه «متاسفم» در ابتدای دایره لغات شما قرار دارد؟ آیا برای چیزهایی مانند اشغال فضا یا عذرخواهی برای چیزهایی که کنترل یا مسئولیتی روی آنها ندارید احساس گناه میکنید؟ این میتواند یکی از نشانه های عزت نفس پایین شما باشد که دائماً احساس میکنید دارید کار اشتباهی انجام میدهید. به احتمال زیاد چیزی برای عذرخواهی وجود ندارد، اما این به عادت منفیاندیشی تبدیل شده است!
3. احساس می کنید لیاقت بهتر داشتن چیزی را ندارید
احساس داشتن روابط بهتر، شغلی با درآمد بالاتر یا هر چیز خوبی را بدست آوردن، نیت مشترک همه ی ماست باشد، وقتی احساس میکنید لیاقت بهتر بودن را ندارید، به دنبال آن نخواهید رفت. این میتواند منجر به روابط نامطلوب (یا حتی سمی)، مشاغل نامطلوب یا کم درآمد و بهطور کلی استانداردهای پایینتر شود.
4. در انتخاب خود مشکل دارید.
وقتی عزت نفس ندارید یا احساس بیکفایتی میکنید، بین انتخابها احساس سرگردانی می کنید یا در انتخاب خود مشکل دارید. یک راهحل ساده این است که به دیگران اجازه دهید تصمیم بگیرند، اما آیا آنها همیشه میدانند که شما چه میخواهید یا نیاز دارید؟ عدم توانایی در تصمیم و انتخاب میتواند نشانهای از نشانه های عزت نفس پایین باشد.
5. نداشتن حد و مرز
نداشتن مرز، ممکن است شما را آسیب پذیر، صدمه دیده یا حتی عصبانی کند. احساس عزت نفس پایین معمولاً به عنوان ناامنی نشان داده میشود که صحبت کردن در مورد نیازهای شما باعث میشود مردم نسبت به شما نگاه تحقیرآمیزی داشته باشند و این باعث تقویت الگوهای فکری منفی میشود.
6. انجام کارها یا خرید بیش از حد هدیه برای افراد دیگر
همه عاشق دریافت هدایا هستند اما افراد با عزت نفس پایین با هدیه دادن به لذت تقویت شهرت خود تکیه میکنید. مطمئناً بازخورد مثبتی دریافت میکنید که احساس خوبی به شما میدهد. حتی برای کسانی که قدر آن را نمیدانند، هدایایی میخرید تا احساس شناخته شدن و احساس ارزشمندی خود را ارضا کنید.
7. درک منفی از خود
ادراک منفی از خود به این معناست که فکر نمیکنید مردم شما را آنگونه که هستید دوست دارند یا قبول دارند. این نشانه بسیار رایجی از نشانه های عزت نفس پایین در رابطه است و اغلب از خودارزیابی ضعیف یا انتقاد از خود ناشی میشود که بر عدم پذیرش تاکید دارد و میتواند منجر به الگوهای فکری منفی و باورهای منفی شود.
8. گفتگوی درونی انتقادی و توهین آمیز
یکی از مضرترین نشانه های عزت نفس پایین، گفتگوهای درونی انتقادی و توهین آمیز است. چه خودتان را به خاطر اشتباه کردن سرزنش کنید یا خودتان را با نام و نشان صدا بزنید، این خودگویی منفی است که بر خلق و خوی و مشکلات سلامت روان شما تاثیر میگذارد. پیشنهاد می شود مقاله تغییر باورهای منفی را مطالعه کنید
چهچیزی باعث کاهش عزت نفس میشود؟
عزت نفس پایین ممکن است ناشی از تجربیات اوایل دوران کودکی باشد. اگر در مدرسه مناسبی نبودید، در برآورده کردن انتظارات والدینتان مشکل داشتید یا مورد غفلت یا آزار قرار گرفتید، این میتواند باعث شود که فرد باورهای اصلی منفی در مورد خودش داشته باشد. اینها باورهای ریشهای است که فرد در مورد خودش دارد.
نوجوانان، بهویژه دختران جوان، ممکن است در معرض پیامها و ایدههای غیرمفید رسانههای اجتماعی قرار بگیرند و به این باور برسند که ارزش آنها بر اساس ظاهر یا رفتارشان است، این موضوع میتواند نشانهای باشد که عزت نفس پایین و افکار منفی را برای ما رقم بزند. عملکرد ضعیف در مدرسه یا مورد آزار و اذیت قرار گرفتن نیز میتواند باعث کاهش عزت نفس شود. رویدادهای استرسزا در زندگی، مانند یک رابطه ناخوشایند، سوگواری یا بیماری جدی نیز ممکن است باعث کاهش عزت نفس شوند.
عزت نفس پایین چه اثراتی دارد؟
اگر عزت نفس پایینی دارید، ممکن است در روابطی که در محل کار یا مدرسه ایجاد کردهاید، به مشکل بربخورید. از انتقاد یا عدم تایید بسیار ناراحت شوید و از فعالیتها و افراد کنار بکشید. همچنین شما ممکن است از انجام هر کاری که قرار است مورد قضاوت یا سنجش دیگران قرار بگیرید، اجتناب کنید.
برخی از افراد با عزت نفس پایین دیگر مراقب ظاهر خود نیستند و با بدن خود مشکل دارند و همین دلیلی شود که زودتر از همسالان خود وارد روابط جنسی شوند، الکل زیاد بنوشند یا مواد مخدر مصرف کنند یا حتی وقتی مورد آزار و اذیت قرار گیرند و نتوانند از خود دفاع نکنند.
همچین عزت نفس پایین ممکن است با مشکلاتی از قبیل: افسردگی و اضطراب، اختلالات در خوردن، فوبیای اجتماعی، اختلال کمبود توجه و سوء مصرف مواد مرتبط باشد. این ضروری است که چاره ای برای درمان کمبود عزت نفس خود پیدا کنید. مقاله تاثیر عزت نفس پایین در تصمیم گیری ما را مطالعه کنید
درمان کمبود عزت نفس
ما در مقاله «راهکارهای افزایش عزت نفس»، راهکارهایی معرفی کردیم که به کمک آن می توانید عزت نفس پایین خود را درمان کنید. اما بگذارید به چند مورد آنها خیلی خلاصه اشاره کنیم.
برای بهبود عزت نفس خود میتوانید راهکارهای زیر را به کار بگیرید:
- فکر به نقاط قوت
- ارزشمند شمردن، دستیابیهای کوچک
- عملگرایی به جای کمالگرایی
- به چالش کشیدن افکار منفی و ارائه راهکار به آنها
- عدم سرزنش خود برای انتخاب مسیر اشتباه
- انجام کارهای که دوست دارید
- حذف افراد منفی
- کمک به دیگران
- ورزش
سخن پایانی
عزت نفس پایین میتواند بر نحوه نگرش افراد از خود، از جمله باور به خود و تواناییهای آنها در کار، تحصیل، روابط یا سلامت آنها تاثیر منفی بگذارد و مشکلاتی از قبیل افسردگی و اضطراب را بر جای بگذارد. برداشتن گامهایی برای جایگزینی افکار مثبت و عدم انتقادی از خود ممکن است به افراد کمک کند عزت نفس از دست رفته خود را بازیابند.
اگر فردی دچار عزت نفس پایین است، میتواند با ما ارتباط بگیرد تا متخصصین ما، او را در مسیر بهبود همراهی کنند. همچینین اگر مایلید ،عزت نفس را حرفه ای یاد بگیرید به صفحه آموزش عزت نفس مراجعه کنید.
Responses